Ajurweda dzieli rok na trzy pory roku w oparciu o dominujące dosze związane z każdą z nich. Ponieważ tradycyjny sezon jesienny jest podzielony na dwie dosze – wczesna jesień jest zarządzana przez Pite, a późna jesień i zima są zarządzane przez Vate, dlatego zalecenia dla tej pory roku mogą być mylące. Na szczęście, w tym czasie można dobrze jeść wybierając produkty sezonowe rosnące w Twoim rejonie. Żywność zalecana w tym zasie ma na celu przejście od miesięcy latnich Pita do zimy Vata.
Vata związana z późną jesienią i zimą, nazywana jest doszą Wiatru
Sezon Vata, zwykle zaczyna się pod koniec października, który łączy w sobie elementy powietrza i przestrzeni. Cechy, które charakteryzują tę porę roku są podobne do cech Vaty: zimno, sucho, światło i mrok, ciągła zmienność. Vata posiada również swoje pozytywne cechy jak, kreatywność, wysoka energia, entuzjazm, wysoki stopień tolerancji, temperament.
Podczas jesieni, jesteśmy bardziej podatni na zaburzenia równowagi Vata – nawet jeśli twoją dominującą doszą nie jest Vata. Oznaki nadmiernej, niezrównoważonej Vata mogą się przejawiać jako poczucie lęku, słaba koncentracja i małe zaangażowanie w wykonywane czynności, bezsenność, gazy, wzdęcia, bardzo przesuszona skóra, przesuszone włosy i łamliwe paznokcie.
Sekret w przeciwieństwach
Mądre ajurwedyjskie powiedzenie mówi, że „równowagę uzyskasz przez uruchomienie przeciwieństw słabych cech danej doszy”. Jeśli kiedykolwiek mądrość Ayurvedy stanie się myląca lub niezrozumiała, po prostu wróć do tego. Jeżeli upadek ma cechy Vata (suchy, zimny, lekki, szorstki, ruchliwy, jasny i subtelny) to przeciwieństwa tych cech będą naszym lekarstwem na dobre samopoczucie w jesienno-zimowym sezonie. Najważniejsza wskazówka wygląda tak: wilgoć balansuj suchymi rzeczami, ciepłe balansuj zimnymi, uziemienie balansuj lekkością, gładkie i miękkie balansują szorstkie, zbyt stabilne balansują mobilne, a solidne i gęste rzeczy balansują jasne i subtelne. To proste np. jeśli się zasiedzisz w fotelu, dzień dwa, lub nawet tydzień to aby wprowadzić równowagę zmuś się do wyjścia na spacer nawet bardzo krótki, to pozwoli Ci wyjść z stagnacji, ciężkości i marazmu.
W celu utrzymania sattwy, czyli równowagi w organizmie, w tym sezonie można dodać do jedzenia i napojów elementy Kapa (ciężki i tłusty) oraz Pitta (ciepły i wilgotny).
Wróćmy na chwilę do zaleceń na wczesną jesień
Wczesna jesień jest uważana za etap przejściowy, występujący od połowy września do końca października. W tym czasie ważne jest, aby ucztować na dużej ilości świeżych, zebranych późnym latem owoców – świeżych jabłek, gruszek, śliwek. Surowe jabłka i gruszki pomagają „wysuszać” nadmiar Pity z pełni lata. Jeśli chodzi o jabłka, to najlepsze są te zielone lub cierpkie. Owoce te dostarczają również błonnika, który pomaga wydostać odpady z jelita, pomoże to trawić cięższe pokarmy zimy. Bakłażany, kukurydza, melony, figi i korzeniowe to także dobre produkty na wczesną jesień.
Bez wystarczającego „wysuszenia” sezonu Pita, może dojść do zachwiania równowagi, co może objawiać się nadmiarem produkcji śluzu. Organizm produkuje ten śluz, aby spróbować „złapać” resztki letniego Pita. Nadmiar śluzu służy jako główna nieruchomość dla organizmu do przechowywania wirusów, nierównowaga ta może prowadzić do wystąpienia przeziębienia lub grypy, które występują późną jesienią i wczesną zimą.
Czas Vata to inne zalecenia pokarmowe zapewniające zdrowie i odporność
Przejścia z lata Pita do zimy Vata zależą od klimatu, w którym mieszkasz. Gdy powietrze stanie się suche i chłodne, a owoce opadną z drzew, nadszedł czas na zmianę diety, na owoce parzone lub duszone.
Zalecenia na późną jesień
Późną jesienią, dosza Vata staje się najbardziej wyrazista. W tym czasie, ważne jest, aby zrównoważyć Vata odpowiednią żywnością i płynami, które będą tworzyć ciepło, wilgoć i uziemienie, mianowicie te, które są słodkie, ciężkie, tłuste, przyprawione lub słone.
Zalecane pokarmy:
Owoce takie jak banan, awokado, pieczone jabłka i gruszki, szarlotki, chipsy jabłkowe lub sosy jabłkowe, masło jabłkowe lub masło z dyni, pomidory, owoce cytrusowe, w tym pomarańcze i grejpfruty
Warzywa powinny być gotowane na parze, pieczone, w tym okresie należy unikać warzyw surowych. Słodkie ziemniaki, ziemniaki, korzeniowe, rzepa, dynia.
Zalecane ziarna to pszenica, ryż, owies.
To czas na włączenie do diety większej ilości orzechów, masło orzechowe lub migdałowe.
Tłuszcze takie jak masło ghee, oliwa z oliwek, masło.
Wybieraj przyprawy rozgrzewające, takie jak kardamon, cynamon, imbir, kurkuma, gałka muszkatołowa i goździki.
Pij ciepłe płyny, takie jak woda z imbirem, trawą cytrynową czy herbatę z koprem włoskim.
Unikaj chłodnych płynów, które tłumią i tak już ospały układ pokarmowy.
Białka: mięso zwierzęce, ryby, jajka, soczewica, fasola Mung, soczewica, cieciorka
Jedno słowo o fasoli, fasola podnosi Vata i ogólnie rzecz biorąc jest „generatorem wiatrów”, choć stanowi ważną podstawę diety w wielu dietach wegetariańskich. Jeśli podczas jesieni i zimy konieczne jest spożywanie fasoli, możesz zmniejszyć jej właściwości Vata poprzez jej dobre płukanie i moczenie i dłuższe niż zwykle gotowanie. Dobrze dodawać do gotowania przyprawy rozgrzewające.