Co to jest Panchakarma?
Panchakarma to klejnot w koronie w skarbcu Ajurwedy. Ajurweda to holistyczny system medycyny, mający swoje korzenie w hinduizmie, który kładzie nacisk na terapie zapobiegawcze i lecznicze oraz różne techniki oczyszczania. W Ajurwedzie pięć podstawowych elementów – eter, powietrze, ogień, woda i ziemia – przejawia się w ciele jako trzy różne dominujące konstytucje, czyli doshas. Każda osoba ma jedną doszę, która dominuje, z wyjątkiem niezwykle rzadkich przypadków, kiedy trzy dosze – vata, pitta i kapha – są w równej równowadze.
Najlepszą metaforą detoksu Panchakarmą jest to, że jest to jak wymiana oleju – dla Państwa ciała. Jest to zmiana diety, zredukowanie jej do najbardziej odżywczych pokarmów – kitcheree i ghee. To detoks na najwyższym poziomie, łączący restrykcyjną dietę z określonymi zabiegami masażu, odpoczynkiem, jogą, medytacją, lewatywami i ziołami. Proszę pomyśleć to całkowity restart plus ulepszenie całego systemu.
Ideą Panchakarmy (będę ją określać w skrócie PK), jest przywrócenie organizmowi jego naturalnego porządku i przywrócenie równowagi doshowej. Zazwyczaj, jeżeli dominującej doszy daje się wolną rękę i pozwala się na dominację jej preferencji (w Ajruwedzie jest to znane jako drwina doszy), zakłóca to harmonię całej istoty. Świadomość, trawienie i eliminacja zostają zakłócone, a w organizmie zaczyna się łagodny protest, który tworzy podwaliny pod przewlekłe choroby i zły stan zdrowia.
Powoli gromadzą się toksyny, trawienie słabnie, tworząc doskonałą tamę dla zatrzymania toksyn – stąd wytrwałość i dokładność protokołu PK. Kierujemy swoją wewnętrzną siłę na wojnę z obłąkanym doshas i ogłaszamy „precz, przeklęte toksyny”.
Dlaczego ludzie podejmują się tego projektu? Ponieważ pomimo rygoru, czują się tak dobrze, w trakcie i po. Proszę sobie wyobrazić, że nie ma wzdęcia, ani jednego beknięcia, żadnej niestrawności, kropka. Zaczynamy odczuwać swoje ciało z rozkoszą, jak gdyby było dobrze naoliwioną maszyną, którą jest. Praktycznie można usłyszeć, jak rozkosznie mruczy nasz system trawienny.
Ale żeby nie ulegli Państwo pokusie przeprowadzenia jakiejś wersji Panchakarmy w domu, większość ekspertów zaleca przeprowadzenie PK w profesjonalnym ośrodku, zwłaszcza po raz pierwszy. Panchakarma jest dostosowywana indywidualnie do konstytucji i konkretnych zaburzeń. Jest to proces, który wymaga ścisłej obserwacji i nadzoru.
Kiedy jest dobry czas na wykonanie PK? Według eksperta ajurwedy, „zawsze uważam, że najlepszym czasem na detoks lub Panchakarmę jest czas, kiedy można naprawdę odpocząć i odosobnić się”.
PK jest o wiele bardziej drastyczna niż łagodne oczyszczanie, które polega na piciu dużej ilości świeżo wyciskanych soków i okazjonalnym korzystaniu z sauny. W przypadku PK będzie Państwo musieli pić ghee, poddawać swój brzuszek codziennemu ugniataniu (abhyanga), przyjmować specjalne zioła wywołujące wymioty i eliminację, a także odłączyć się od świata (rezygnując z telefonów, ekranów, a nawet książek) w miarę swoich możliwości. A podstawą Państwa diety będzie kitcheree, doskonale zbilansowana mieszanka ryżu i roślin strączkowych, lekko przyprawiona i ugotowana na aromatyczną papkę, zaprojektowana tak, aby była najłatwiejsza do strawienia.
Podsumowując, nie jest to dieta dla osób o słabym sercu ani dla osób słabych fizycznie. A nawet dla tych, którzy są na tyle silni, aby ją podjąć, ze względu na jej ekstremalność, należy ją wprowadzić za pomocą diety poprzedzającej Panchakarmę (głównie warzywa i ghee), która przygotuje organizm do czekającego go detoksu.
Wreszcie, chociaż często uważa się, że Panchakarma to cała procedura, to w rzeczywistości jest to tylko jedna część grupy terapii należącej do całego zespołu procedur oczyszczających. Pancha oznacza pięć i odnosi się do pięciu ulubionych technik oczyszczania, które mają miejsce podczas oczyszczania. Oto krótka wersja tego, z czym spotkacie się podczas swojej podróży PK:
Vamana
Znana również jako terapeutyczne wymioty, Vamana jest sposobem na pozbycie się nadmiaru śluzu (kapha). Według Vasant Lad, znanej autorki i lekarki ajurwedyjskiej, „w ten sposób uwalnia się również stłumione emocje, które wraz z nagromadzoną dosha znajdowały się w obszarze kapha w płucach i żołądku”.
Korzyści: Lekkość w klatce piersiowej, swobodne oddychanie, jasne myślenie, czysty głos, dobry apetyt.
Virechana
Pod koniec PK, kiedy dosze miały już szansę zmięknąć, toksyny zostały rozluźnione przez duże ilości spożytego ghee, a ogromne ilości oleju zostały wtarte w każdą szczelinę ciała, następuje dzień Virechany (terapeutycznych środków przeczyszczających). Tego dnia nie jada się śniadania, a gorzki w smaku środek przeczyszczający miesza się z sokiem, próbując zamaskować jego smak. Środek przeczyszczający, który wywołuje wypróżnienie, oczyszcza organizm z nadmiaru nagromadzonej pitta, oczyszcza krew i usuwa toksyny. Środek przeczyszczający jest skierowany na toksyny nagromadzone w wątrobie i pęcherzyku żółciowym, dzięki czemu całkowicie oczyszcza przewód pokarmowy.
Nagrody: Virechana jest jak broń masowego rażenia dla wszelkich zalegających toksyn. Dostaje się do matecznika żółci – nadmiaru pitta – który ma swoją siedzibę w jelicie cienkim. Po Virechanie uzyskuje się efekt lekkości, jasności i siły.
Basti
Lewatywy terapeutyczne z oleju sezamowego i mieszanek ziołowych, podawane podczas PK lub samodzielnie w domu. Idea Basti polega na tym, że sięga ona do korzeni chorób związanych z vata, takich jak zaparcia, zaburzenia równowagi, przewlekła gorączka, przeziębienie, zaburzenia seksualne, kamienie nerkowe, bóle serca, bóle pleców, rwa kulszowa i inne bóle stawów. Uważa się, że vata rezyduje w tkance kostnej, dlatego system dostarczania lewatywy oznacza, że leczenie dociera do głębszych tkanek, takich jak kości, i koryguje zaburzenia vata.
Nagrody: Basti można stosować z wielu powodów, regularności pracy jelit, wsparcia stawów, nadmiaru vata powodującego gazy, wsparcia układu nerwowego i zdrowych wzorców snu. Basti sprzyja ogólnej witalności, która zaczyna się od zdrowego i elastycznego jelita grubego, które z kolei stanowi podstawę dobrego samopoczucia, wolnego procesu starzenia się, blasku i zdrowego wyglądu.
Nasya
Nie dla wszystkich, Nasya jest terapią nosową (masowanie wewnętrznych ścian nosa ghee), która jest wskazana przy zaburzeniach prany, zatorze zatok, migrenowych bólach głowy, konwulsjach i niektórych problemach z oczami i uszami.
Korzyści: Oczyszczone drogi oddechowe, plus ważna korzyść uboczna: w Ajurwedzie uważa się, że nos jest drogą do mózgu, uważa się, że Nasya poprawia inteligencję i pamięć.
Rakta Moksha
Terapeutyczne upuszczanie krwi nie jest dozwolone w amerykańskich i europejskich klinikach PK ze względu na oczywistą odpowiedzialność. Jednak w Indiach takie zabiegi istnieją, a ich celem jest wyleczenie wielu chorób przenoszonych przez krew.
Korzyści: Jest to dobre dla pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby skóry, takie jak łuszczyca, bielactwo i egzema, nie gojące się wrzody i żylaki.